در این کتاب، مولف تلاش کرده است برخی مباحث نظری درباره رصد و سنجش تغییرات اجتماعی را طرح و مفاهیم سنجش و رصد را با ارجاع به مولفهها و شاخصهای مرتبط توضیح دهد. نویسنده در بخشی از کتاب، تجربههای مختلف داخلی و بینالمللی را مرور کرده و به گزارشهای بینالمللی در حوزۀ سنجش تغییرات اجتماعی با در نظرگرفتن زمینه تاریخیِ تدوین آنها اشاره کرده است. فصلی از کتاب نیز به نقد و تحلیل گزارشهای وضعیت اجتماعی و پیمایشهای اجتماعی ملی در ایران اختصاص یافته است. در فصل آخر کتاب نیز نویسنده «نظریهها و دلالتهای معنایی شاخصهای مختلف اجتماعی» را طرح کرده و موضوع تامل نظری و روششناختی قرار داده است.
1ـ1. طرح و بیان مسئله
2ـ1. اهمیت و کاربرد شاخصهای وضعیت اجتماعی
فصل دوم. تاریخچه سنجش شاخصهای اجتماعی در جهان
مقدمه
1ـ2. جنبش شاخصهای اجتماعی دهههای 1960 و 1970
2ـ2. گزارشدهی اجتماعی در دهه 1990
3ـ2. کیفیت زندگی بهعنوان یک مفهوم انسجامبخش
4ـ2. گزارشدهی اجتماعی در اوایل دهه 2000
شاخصهای ترکیبی کیفیت زندگی
5ـ2. شاخصهای اجتمای و گزارش اجتماعی در سال 2010 و پس از آن
انواع سهگانه شاخصها
گزارشهای اجتماعی وب ـ محور (اینترنتی)
فصل سوم. تجارب بینالمللی گزارشهای وضعیت اجتماعی
مقدمه
1ـ3. سازمان ملل متحد
الف: برنامه توسعه سازمان ملل متحد
ب: اهداف توسعه هزاره
2ـ3. بانک جهانی
3ـ3. سازمان همکاری اقتصادی و توسعه
3-4. اتحادیه اروپا (نمونه یک سازمان منطقهای)
الف: کمیته حمایت اجتماعی (روش هماهنگی باز)
ب: شاخصهای کیفیت زندگی یورواستات
3-5. دیدهبان رفاه کشورهای اروپای شمالی (نمونهای از سازمانهای منطقهای)
3-6. لگاتوم (نمونه یک مؤسسه پژوهشی بینالمللی)
3-7. نیوزلند (نمونه گزارشدهی در سطح ملی)
فصل چهارم. وضعیتسنجی اجتماعی در ایران: نقد و تحلیل
مقدمه
1ـ4. پيمايشهاي اجتماعي
پيمايش گرايشهاي فرهنگي و نگرشهاي اجتماعي
پيمايش آگاهیها، نگرشها و رفتارهای اجتماعي و فرهنگی در ايران
پيمايش ارزشها و نگرشهای ایرانیان (1379، 1382، 1394)
پيمايش فعاليت و مصرف كالاهاي فرهنگي شهري و روستايي (1378 ـ 1379)
طرح ملی بررسی و سنجش سرمایه اجتماعی در ایران
پیمایش ملی سلامت روان و سرمایه اجتماعی ایران در سال 1393
پيمايش ملي سنجش سرمايه اجتماعي كشور (1394)
پيمايش ملي وضعيت اجتماعي، فرهنگي و اخلاقي جامعه ايران (1394)
2ـ4. گزارشهاي وضعيت اجتماعي
مجموعه مقالات گزارش وضعيت اجتماعي کشور
چارچوب مفهومی حوزة مسائل اجتماعی (اختلال)
کتاب وضعیت اجتماعی ایران (87 ـ 1380)
گزارش وضعیت اجتماعی زنان در ایران
وضعیت توسعه انسانی در ایران؛ آسیبپذیری و تابآوری
گزارش وضعیت اقشار آسیبپذیر و آسیبدیدگان اجتماعی
دومین گزارش وضعیت اجتماعی در ایران (1388 ـ 1396)
نقد و تحلیل
فصل پنجم. نظریهها و دلالتهای معنایی حوزه شاخصهای
وضعیت اجتماعی
مقدمه
1ـ5. حوزه مفهومی توسعه
1ـ1ـ5. رشد
2ـ1ـ5. توسعه
3ـ1ـ5. توسعه انسانی
4ـ1ـ5ـ توسعه پایدار (پایداری)
2ـ5. حوزه مفهومی رفاه اجتماعی
کیفیت زندگی
قابلیت زندگی
کیفیت اجتماعی
3ـ5. حوزه مفهومی روابط اجتماعی
سرمایه اجتماعی
انسجام اجتماعی
طرد اجتماعی
4ـ5. حوزه مفهومی تغییرات ساختاری
ساختار نظام ارزشی
ساختار جمعیتی
ساختار قشربندی و نابرابریهای اجتماعی
ساختار فناوری (رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات)
5ـ5. حوزه مفهومی مسائل و آسیبهای اجتماعی
دیدگاههای نظری مسائل اجتماعی
انواع مسائل اجتماعی
1. مسائل اجتماعی ناشی از کاستی ابزار معیشتی (کاهش سطح وکیفیت زندگی)
2. مسائل ناشی از نابرابری در توزیع منابع و مواهب اجتماعی
3. مسائل ناشی از اختلال در نظام تعاملات و روابط اجتماعی
4ـ مسائل اجتماعی ناشی از تغییرات سریع ساختاری
منابع و مآخذ
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
علوم انسانی |
علوم اجتماعی
علوم اجتماعی |