پاسخ به پرسش در باب كيستي و چيستي آدمي، همواره دغدغه ذهني بشر بوده و فكر انسان را به خود مشغول داشته است. هر كس به فراخور توانايي و آگاهي خود، كوشش كرده تا پاسخي مناسب به آن دهد؛ اما ابهام ذاتي نهفته در اين پرسش ها الزامات و پيامدهاي زندگي مدرن، ظهور و افول گفتمان هاي هويتي متعدد، تغييرات شتابان اجتماعي در عرصه هاي مختلف حيات جامعه، عضويت افراد در نهادهاي اجتماعي و گونه گون شدن روز افزون سلايق فردي، پاسخ به اين پرسش ها را با دشواري فزاينده اي روبرو ساخته است.

با توجه به پيچيدگي مسأله، پاسخ هاي داده شده به آن نيز بسيار متفاوت و گوناگون است. اما به رغم اين تنوع، نقش مسائل حوزه هويت در تعيين رويكردها و رقم خوردن سرنوشت جوامع، به نوبه خود شايان توجه است. و دقت نظر در آنها مي تواند تا حدود زيادي ابعاد پاسخ نهايي را روشن كند.

كتاب حاضر در 4 فصل به مباحث كليات، رويكردها به هويت اجتماعي، ابعاد و مؤلفه هاي هويت اجتماعي و انواع هويت اجتماعي مي پردازد.

كتاب « هويت اجتماعي: رويكردها و نظريه ها» در 149 صفحه و به قيمت 2 هزار تومان در اختيار علاقه مندان، محققان، پژوهشگران، مسئولان و دست اندركاران اين عرصه قرار دارد.

سخن پژوهشگاه.......................................................................9

یادداشت مؤلف........................................................................12

پيشگفتار ............................................................................. 1

فصل اول ـ کليات ................................................................... 5

مقدمه................................................................................. 7

حوزه پژوهش در هويت ............................................................. 9

شخصيت، خود و هويت ........................................................... 13

رابطه شخصيت و خود.............................................................. 16

رويکرد نخست ..................................................................... 17

رويکرد دوم .......................................................................... 18

رويکرد سوم ..................................................................... .....19

رويکرد چهارم......................................................................... 20

رابطه خود و هويت.................................................................. 21

نتيجه‌گيری............................................................................ 23

هويت و بحران هويت............................................................... 24

فصل دوم ـ رويکردها به هويت اجتماعی                         ....................       27

مقدمه.................................................................................. 29

رويکرد مدرن.......................................................................... 30

نظريه‌های جامعه‌شناسان.............................................................. 30

تعامل‌گرايان ساختی ................................................................. 31

تعامل‌گرايان فرايندی ..................................................... 34

نظريه هويت ............................................................... 37

نظريه‌های روان‌‌شناسان ..................................................... 45

شناخت اجتماعی........................................................ 45

ديدگاه هويت اجتماعی ................................................. 47

دسته‌بندی و دسته‌بندی اجتماعی                               48

نظريه هويت اجتماعی .............................................. 49

نظريه دسته‌بندی خود .............................................. 52

ديدگاه سنت‌گرا (آرای انديشمندان ايرانیِ حوزه‌هایِ تاريخ، هنر و ادبيات)58

رويکرد پسامدرن .................................................................... 61

نظريه گفتمانی ـ روايی ...................................................... 62

ويژگی‌های روايت...................................................... 65

اشکال صوری روايت.................................................. 67

هويت؛ دستاورد گفتمان                                             71

فرايندهای دخيل در احراز هويت                                    74

هويت: عامل، بازيگر و مخاطب                                     76

جمع‌بندی نظريه‌های هويت................................................. 79

فصل سوم ـ ابعاد و مولفه‌های هويت اجتماعی                      83

مقدمه ................................................................................. 85

آگاهی بر حدودی از مشترکات .................................................. 89

علقه به گروه ........................................................................ 92

تعهد به گروه ......................................................................... 94

درک حداقلی از زمينه خصمانه يا رقابت‌جويانه بين گروهی               95

فصل چهارم ـ انواع هويت اجتماعی                                       99

مقدمه................................................................................ 101

هويت خانوادگی................................................................... 103

هويت همالان...................................................................... 105

هويت‌های ملی................................................................... 107

سه رويکرد به منشأشناسی ملت‌های مدرن                         110

رويکرد ارنست گلنر ......................................................... 110

رويکرد بنديکت اندرسن.................................................... 110

رويکرد آنتونی اسميت..................................................... 111

جمع‌بندی ........................................................................... 113

هويت‌های جهان‌وطن............................................................. 116

هويت‌های دينی............................................................... 120

ويژگی‌های حيات دينی.................................................... 121

گفتار واپسین..................................................................... 127

منابع................................................................................. 133