کلیات سالمندشناسی در دندانپزشکی
نویسنده:
هاله ذکایی
مترجم:
.
سال نشر:
1400
صفحه:
184
نوبت چاپ:
1

سالمندی دورانی از زندگی است که بقول ادیبان پارسی بهار جوانی در آن به اتمام می‌رسد و با تصور آن، مفاهیمی از پختگی ذهن و فکر، تجربه‌، رهایی از وابستگی‌ها و درون‌گرایی از ذهن عبور می‌کند. در این دوران اعضای مختلف بدن درگیر روند افزایش سن شده و کم کم افراد به‌دلیل کاهش ظرفیت‌های فیزیولوژیک، مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها و ناتوانی ها می شوند که بعضا یا خود کشنده بوده یا منجر به حوادث تهدید کننده حیات می شوند.

مطابق با آمار نشریه پرستاری سالمند‌شناسی میزان جمعیت سالمندان ایرانی  مطابق با سرشماری سال ۹۸، ۹/۹ درصد است. بر اساس شیوع بیشتر بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری قلبی عروقی، فشارخون، دیابت و...در سالمندان، لازم است به جمعیت سالخورده ایران توجه بیشتری شود.

براساس یافته‌های به‌دست آمده، وضعیت بیماران سالمند در برابر بیماری‌های واگیردار از جمله  COVID-19 و ... در شرایط مطلوبی قرار نداشته و با توجه به شیوع بیماری‌های زمینه‌ای در سنین سالمندی، میزان مرگ و میر در سالمندان بالا بودهو لازم است اقدامات پیشگیرانه با جدیت بیشتر ادامه یابد.

شـیوع مشـکلات و اختـلالات روانـی در افـراد سـالمند در ایـران، بیــش از 30 درصــد است و تحقیقات نشان داده‌اند که وضعیت خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی سالمندان در شیوع سوء مصرف مواد، و میزان سلامت عمومی و آسیب‌پذیری آن‌ها موثر است.

لذا سلامت جسم‌، روان و کیفیت زندگی این افراد اخیرا بیشتر کانون توجه بوده و بالطبع دندانپزشکی سالمندی نیز به موضوعی نو در عالم دندانپزشکی بدل شده است.

 رسیدن به شرایط ایده‌آل بهداشت و مراقبت دهان در این جمعیت خاص، آموزش‌های علمی و عملی‌، منابع جامع و فراهم سازی بستری مناسب برای ارائه خدمات، می‌طلبد. بنابراین، هدف از تالیف این کتاب ارائه منبعی با سرفصل‌های منطبق با برنامه درسی آموزشی دوره عمومی دندانپزشکی در درس سالمندشناسی بوده تا مورد استفاده دانشجویان رشته دندانپزشکی قرار گیرد. همچنین این کتاب می‌تواند مورد استفاده کلیه همکاران پزشک و دندانپزشک قرار گیرد.

در این کتاب سعی شده در ارتباط با مسأله فارماکولوژی، سندروم‌ها و بیماری‌های شایع این دوران، تغذیه، بی‌دندانی و تدابیر درمان دندانپزشکی نکات جدید و آخرین تغییرات آورده شود. همچنین تصاویر با کیفیت قابل قبول در کتاب گنجانده شده است که مربوط به بیمارانی است که من ایشان را معاینه و درمان کردم.

 

مقدمه 17

فصل اول | کلیات سالمندشناسی 19

مفهوم سالمندی 19

اصطلاحات سالمندی 19

حقوق سالمندی 21

انواع خشونت علیه سالمندان 22

انواع خشونت روانی 22

منابع 24

فصل دوم | جنبه‌های اجتماعی سالمندی 25

مقایسه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه از جنبه‌های اجتماعی سالمندی 25

نگرش به سالمندی 25

اهمیت سالمندشناسی در دندانپزشکی 26

سالمندی در جهان 26

مسئله سالمندی جمعیت (Population Aging) 27

علل سالمند شدن جمعیت 27

شاخص سالمندی (Aging index) 29

ساختار سنی (Age structure) 29

تقسیمبندی سالمندان براساس ویژگی و توانایی فیزیکی 29

سالمندی در ایران 30

اثرات سالمندی بر اجتماع 31

هزینه‌های بخش سلامت و افزایش جمعیت سالمندی 31

روند تصاعدی هزینه‌های درمانی دوره سالمندی 31

بار اقتصادی بیماری‌ها 31

حفظ تندرستی سالمندان 32

پیام‌های بهداشتی برای حفظ سلامتی سالمندان 32

جلوگیری از پیری زودرس 33

کیفیت زندگی (8) 33

شاخص ارزیابی سلامت دهان سالمندان ( Geriatric Oral Health Assessment Index (GOHAI)) 34

عناصر اساسی   QOL(quality of life) 34

عوامل زوال QOL 35

پیشگیری از حوادث در سالمندان 35

منابع 36

فصل سوم | هزینه‌های خدمات بهداشتی 37

هزینههای خدمات بهداشتی درمانی سالمندان 37

بهداشت سالمندان 38

هزینههای مراقبت از سالمندان 38

ابعاد خدمات 39

راهکارهایی برای ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان 40

منابع 41

فصل چهارم | بهداشت روان و ارتباط با سالمند 43

اختلال در سلامت روان سالمند 43

علائم اختلال در سلامت روان سالمند 44

برخی عوامل که باعث اختلال در سلامت روان می‌شوند 44

دموگرافی افراد مسن با بیماری روانی 44

1. دمانس یا زوال عقل (Dementia ) 45

آلزایمر 45

پارکینسون 48

2. افسردگی 49

افسردگی ماژور(Major depression disorder) 50

3. اختلالات مصرف مواد 51

آرام بخشها و خوابآورها 51

اپیوئیدها 52

الکل 52

4. اسکیزوفرنی و دیگر اختلالات سایکوتیک 54

اسکیزوفرنیا (Schizophrenia) 54

5. اختلالات اضطرابی 56

انواع اختلالات اضطرابی 56

اختلال اضطرابی فراگیر GAD 56

اختلال وسواسی جبری OCD 57

فوبیا 57

بیماری پانیک 58

اختلال اضطرابی پس از ضایعه روانی PTSD 59

زروستومی ناشی از داروهای سایکوتروپیک 60

اختلال روانی، سلامت دهان، تغذیه 61

اختلالات روانی و درگیری TMJ 63

اختلالروانی و تروماهای غیر ارادی 63

منابع 64

فصل پنجم | فارماکولوژی سالمندی 67

فارماکولوژی سالمندی 67

مشکلات رایج مرتبط با مصرف دارو دربین سالمندان 67

تداخلات دارویی 68

معیار Beers (2) 68

تبعیت‌نکردن از دستور پزشک و خودداری از مصرف دارو 68

تعریف تبعیت از دارو 68

چند دارویی ( Polypharmacy) 69

تعریف 69

مشکلات مرتبط با چند دارویی 69

تغییرات مرتبط با فارماکودینامیک 70

تغییرات مرتبط با فارماکودینامیک 71

لیست داروهای شایع مصرفی در سالمندان 72

منابع 100

فصل ششم | سندرم‌ها و بیماری‌های شایع 101

تغییرات کلی بدن در روند افزایش سن 101

سندرومهای مطرح در سالمندی 103

تغییرات فیزیولوژیک در طی پروسه افزایش سن 103

کاردیووسکولار 103

Gastrointestinal 105

سیستم کلیه و مجاری ادراری 106

سیستم تنفسی 107

سیستم دفع ادرار 108

کبد 108

سیستم اندوکرین 109

سیستم ایمنی 109

سیستم خونرسانی 110

سیستم عصبی 110

سیستم عضلانی- اسکلتی 111

تغییرات دستگاه پوششی (پوست) 113

بیماری‌های عفونی 116

HIV 116

آنفلوانزا 116

پنومونی 116

ازدیاد فشار خون 118

اختلال دفع ادراری 119

اختلالات تنفس مرتبط با خواب 119

تغییرات سالمندی در دهان 126

تغییرات دندانی 126

تغییرات پریودنتال 127

تغییرات درعملکرد نرمال دهان 129

تغییرات مخاطی 130

عفونت کووید19 در سالمندان 131

منابع 135

 

فصل هفتم | درمان‌های دندانپزشکی در سالمندان 137

تدابیر دندانپزشکی 137

گرفتن تاریخچه 137

معاینه کلینیکی 137

دستورالعملهای کلی درمان 138

درمان ضایعات مخاطی 139

زخم‌های تروماتیک 139

لیکن پلان ( Lichen planus ) 140

واکنش لیکنوئید ( Lichenoid reaction ) 141

هایپرپلازی پاپیلاری (Papillary hyperplasia) 142

اپولیس فیشوراتوم (Epulis Fissuratum) 143

کاندیدیازیس (Candidiasis) 143

پمفیگوئید 145

پمفیگوس ولگاریس 146

هرپس 146

عفونت راجعه واریسلازوستر 147

درمان‌های اندودنتال 148

تغییرات ناشی از سن در پالپ 148

شکایت اصلی 149

یافتههای subjective 149

معاینات objective 150

معاینات رادیوگرافیک 150

ضایعات و بیماری‌های علامت دار غیروابسته به درمان‌های endodontic 151

پوزیشن بیمار و تعداد جلسات مورد نیاز در درمان‌های اندودنتیک 151

بیحسی 152

ایزولاسیون 153

طول کارکرد 153

داروهای داخل کانال 153

دندان‌های دارای روکش 153

درمان مجدد 154

تغییر رنگهای دندانی 154

دندان‌های پایۀ اوردنچر 155

ملاحظات پس از جراحی اندودنتیک 155

بیماری و درمان‌های پریودنتال در افراد مسن 155

اتیولوژی 156

طرح درمان 157

پیشگیری از بیماری‌های پریودنتال و حفظ سلامت پریودنتال در سالمندان 158

مواد ضد پلاک 159

درمان‌های ترمیمی در سالمندان 161

کموپروفیلاکتیک 162

ملاحظات دارویی 167

ملاحظات و تدابیر دندانپزشکی سیستمیک 168

ازدیاد فشارخون 168

قلبی عروقی 168

مشکلات انعقادی 169

پروفیلاکسی آنتی بیوتیک 171

منابع 172

فصل هشتم | بی‌دندانی 175

تأثیر بی‌دندانی روی تغذیه 176

4 فاکتور مؤثر در انتخاب نوع رژیم غذایی و وضعیت تغذیه‌ای 177

مسئله تحلیل ریج آلوئولار بعد از کشیدن دندان‌ها 177

استفاده از دنچر در سالمندان 178

عوامل موثر بر شکل‌گیری پلاک بر روی دنچر 178

مشکلات استفاده از دنچر 178

فاکتورهای اتیولوژیک دنچر استوماتیت 179

استوماتیت کاندیدیایی 179

فاکتورهای دندانی و پروتزی اثر گذار بر کیفیت زندگی  (OHRQOL) 179

منابع 183

 


تماس با پشتیبان سایت

تمامی حقوق این سایت برای سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
Copyright ©2024 Iranian Students Booking Agency. All rights reserved