جغرافيا به منزله دانشي كهن سال،از گذشته هاي گم شده از تاريخ تا حال حاضر،به عنوان يك زمينه فكري و علمي مطرح بوده است. مفهوم و محتواي امروز اين علم به اوايل قرن بيستم باز مي گردد. طي حدود يك قرن تكوين و تحول اين علم از جغرافياي نو، گذر از ديدگاه هاي محيط گرايي به انسان گرايي و ظهور نگرش هاي جديد تر و جامع تر و تكيه هر چه بيشتر به مكان و فضا،جغرافيا اينك به مسير هاي تازه اي كشيده شده و موضوع و متدولوژي آن مشخص تر شده است.
نويسنده كتاب ،طي سال ها تدريس مباني جغرافياي اقتصادي ،ضمن استفاده از تجارب و تأليفات ساير مدرسين و محققين جغرافياي اقتصادي ،كوشش كرده است تا بهره گيري از جديدترين منابع اصيل جغرافياي اقتصادي به زبان انگليسي ،به تدوين كتابي پايه اي در اين شاخه از جغرافيا بپردازند. از آنجايي كه طرح مسايل و جنبه هاي اين موضوع در يك جلد ممكن نبود؛ كوشش كرده تا در حد امكان ،اصول،مفاهيم پايه اي ،ديدگاه ها،روش ها،مدل ها و تكنيك هاي جغرافياي اقتصادي را در حوزه جغرافياي صنعتي و با توجه به برنامه هاي آموزش جغرافيا مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي؛در حد كتاب حاضر،تدوين كند.
در فصل اول كتاب،تعاريف جغرافياي اقتصادي ،رابطه ايي ميان علم اقتصاد و جغرافياي اقتصادي انواع فعاليت هاي مطرح در اين شاخه از جغرافيا و سير جغرافياي اقتصادي به رشته تحرير در آمده است.
بررسي عوامل مكاني و موقعيتي موثر در استقرار فعاليت هاي صنعتي ،نظريه هاي مكان يابي همراه با ارايه مدل هاي ساده مربوطه و ارزيابي اثرات چند جانبه صنعت،ويژه گي هاي جغرافياي صنعتي ممالك در حال توسعه و بررسي پي آمدهاي منفي زيست محيطي از جمله محورهاي اساسي فصل دوم به شمار مي رود.
در فصل سوم،عمدتا اصول و مباني كنش متقابل فضايي،شبكه حمل و نقل،رابطه حمل و نقل و توسعه اقتصادي،الگو يابي شبكه مزبور و عوامل موثر در تعيين هزينه هاي حمل و نقل مورد بحث قرار گرفته است.
فصل چهارم به بررسي الگو هاي ذخاير ،مصرف و توليد انرژي هاي فسيلي ،انواع انرژي هاي جايگزين و به ويژه رابطه انرژي و محيط زيست و توسعه پايدار اختصاص دارد.
مراحل اساسي تحقيق در جغرافياي اقتصادي كاربردي و معرفي انواع شاخص هاي مكاني درجه صنعتي بودن مكان ها و شاخص هاي همبستگي از جمله محور هايي مطرح در فصل پنجم است.
در كتاب حاضر مسايل پايه اي و ضروري جغرافياي صنعتي به اختصار عنوان شده و نياز به بسط و تعميق بيشتر دارد.
مطالعه كتاب حاضر،به دانشجويان رشته جغرافيا و علاقه مندان توصيه مي شود.
كتاب« درآمدي بر مباني جغرافياي اقتصادي» در پنج فصل 238 صفحه و به قيمت 40 هزار ريال به چاپ رسيده است.
پيشگفتار..................................................................................................................................................... 8
فصل اول
قلمرو تعاريف مطرح در جغرافياي اقتصادي................................................................................................ 11
انواع فعاليتهاي در جغرافياي اقتصادي......................................................................................................... 18
خلاصه فصل اول........................................................................................................................................ 31
كتابنامه فصل اول........................................................................................................................................ 33
فصل دوم
ماهيت فعاليتهاي بخش صنعت.................................................................................................................... 36
نگرشهاي مورد بحث در جغرافياي صنعتي................................................................................................... 36
مكان يابي صنعتي........................................................................................................................................ 40
اجمالي بر عوامل مكان يابي صنعتي............................................................................................................ 71
درآمدي بر نظريه هاي مكان يابي صنعتي..................................................................................................... 72
نظريه پايه و مبناي اقتصادي......................................................................................................................... 97
مدلهاي ساده مكان يابي صنعتي.................................................................................................................. 97
بررسي اثرات چند جانبه و مضاعف صنعت................................................................................................. 99
ويژگيهاي جغرافياي صنعتي ممالك در حال توسعه..................................................................................... 102
نواحي صنعتي جهان.................................................................................................................................... 110
صنعت و آلودگيهاي زيست محيطي........................................................................................................... 120
ابعاد گوناگون آلودگيهاي ناشي از صنعت.................................................................................................. 121
اقدامات و رهنمودهاي اصلاح و حفاظت از محيط زيست.......................................................................... 123
خط مشي دولت در قبال حفاظت از محيط زيست...................................................................................... 125
خلاصه فصل دوم....................................................................................................................................... 129
كتابنامه فصل دوم....................................................................................................................................... 131
اهميت حمل و نقل...................................................................................................................................... 137
اصول و مباني كنش متقابل فضايي.............................................................................................................. 137ژ
ساختار فضايي شبكه حمل و نقل................................................................................................................. 141
حمل و نقل توسعه اقتصادي........................................................................................................................ 148
الگويابي شبكه حمل و نقل و نحوه توسعه و گسترش آن............................................................................. 149
بررسي عوامل موثر در تعيين هزينه هاي حمل و نقل..................................................................................... 152
تاريخچه تحولات حمل و نقل..................................................................................................................... 164
خلاصه فصل سوم....................................................................................................................................... 167
كتابنامه فصل سوم....................................................................................................................................... 168
فصل چهارم
تعريف انرژي.............................................................................................................................................. 170
انرژي فسيلي............................................................................................................................................... 170
انرژي محيط زيست و توسعه پايدار............................................................................................................. 208
تشكيل جغرافيايي و ژئويلينيك كشورها در ارتباط با انرژي......................................................................... 210
خلاصه فصل چهارم................................................................................................................................... 212
كتابنامه فصل چهارم................................................................................................................................... 214
فصل پنجم
مفهوم جغرافياي كاربردي........................................................................................................................... 217
جغرافياي اقتصادي كاربردي....................................................................................................................... 217
مراحل اساسي تحقيق در جغرافياي اقتصادي كاربردي................................................................................. 218
شاخص هاي مكاني درجه صنعتي بودن....................................................................................................... 221
شاخصهاي تمركز....................................................................................................................................... 226
شاخص همبستگي و ارتباط......................................................................................................................... 227
خلاصه فصل پنجم...................................................................................................................................... 237
كتابنامه فصل پنجم...................................................................................................................................... 239
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
علوم انسانی |
اقتصاد
|