هیدرولوژی یا آب شناسی از دو کلمه Hydro به معنی آب و Logoy به معنی شناسایی گرفته شده است. درواقع هیدرولوژی علم مطالعه آب کره زمین است و در مورد پیدایش، چرخش و توزیع آب در طبیعت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب، واکنشهای آب در محیط و ارتباط آن با موجودات زنده بحث میکند. هیدرولوژی در برگیرنده تمامی داستان آب است. تا جایی که تاریخ نشان میدهد اولین تجارب آب شناسی مربوط به سومریها و مصریها در منطقه خاورمیانه است بطوری که قدمت سد سازی روی رودخانه نیل به 4000 سال قبل از میلاد مسیح میرسد در همین زمان فعالیت های مشابهی در چین نیز وجود داشته است. از بدو تاریخ تا حدود 1400 سال بعد ازمیلاد مسیح فلاسفه و دانشمندان مختلفی از جمله هومر، طالس، افلاطون، ارسطو و پلنی در مورد سیکل هیدرولوژی اندیشههای گوناگونی ارائه کردهاند و کم کم مفاهیم فلسفی هیدرولوژی جای خود را به مشاهدات علمی دادند. با پیشرفت تمدنها استفاده از آب نیز شکل تازه ای به خودگرفت به طوری که در بسیاری از زمینه ها، از کشاورزی گرفته تا صنعت و از همه مهمتر تولید انرژی از آب استفاده می شود و امروزه دسترسی به آب کافی و با کیفیت مناسب در زمان و مکان مناسب مد نظر می باشد و هر گونه کمبود آب را مانعی در جهت توسعه پایدار می داند به همین دلیل هر ساله سرمایه های زیادی برای توسعه منابع آب و طرحهای مرتبط با آن مثل سدسازی و احداث شبکه های آبیاری و زهکشی، آبخیزداری، مهار سیل و تغذیه آبهای زیرزمینی انجام می دهند. هر سال به سطح خشکیهای کره زمین حدود 110000 کیلومتر مکعب آب بصورت نزولات جوی فرو میریزد. در عوض 70000 کیلومتر مکعب آن بصورت تبخیر خارج میشود. تفاوت این دو رقم 40000 کیلومتر مکعب است که منابع تجدید شونده آب را تشکیل میدهند. مقدار سرانه آب تجدید شونده در سطح دنیا رقمی حدود 7400 متر مکعب در سال برای هر نفر است. اما این مقدار بطور یکنواخت تقسیم نشده است. متخصصان هیدرولوژی رقم 1000 متر مکعب در سال برای هر نفر را مرز کم آبی یک کشور تعیین کردهاند. این رقم در مصر 30 در قطر 40 در لیبی 160 در عربستان 140 متر مکعب در سال برای هر نفر برآورد شده است. در ایران سرانه مصرف آب حدود 1300 متر مکعب در سال تخمین زده شده است. یکی از راه های سازگاری با کم آبی استفاده بهینه از منابع آب است. باید سعی کرد که تا حد امکان از ریزش های جوی، جریان آبهای سطحی و منابع زیرزمینی به نحو مطلوب استفاده شود و این کار با شناخت پدیدههای هیدرولوژیکی میسر می گردد. لذا کتاب حاضر که یکی از معدود کتاب هایی است که در زمینه هیدرولوژی کاربردی بصورت موجز و به شیوه درسی تالیف شده است برای ترجمه انتخاب شده است. امیداوریم کتاب حاضر مور توجه دانشجویان و اساتید محترم قرار گیرد."
آب و هواشناسی
بارش
نفوذ
تبخیر - تعرق
رواناب
هیدروگراف
روش های اندازه گیری دبی
برآورد سیلاب
اقدامات مقابله با سیل و برآورد خسارات
روندیابی هیدرولوژییکی
روندیابی
هیدرولوژی آب های زیرزمینی
هیدرولوژی مدیریت حوضه
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
فنی و مهندسی |
مهندسی عمران
|